نجم الدین کاهی کابلی

کاهی کابلی، نجم ‌الدین، ابوالقاسم محمد

قرن: 10

(وفات: 998/988/983 ق)

عالم، نقاش و شاعر، متخلص به كاهى. از ساداتى بود كه در میانكال - میان بخارا و سمرقند - به دنیا آمده است. وى معروف به ملا قاسم، اهل كابل و از شاگردان عبدالرحمان جامى بود كه علوم ظاهرى را نزد او آموخت و بعد از مدتى به آن قانع نشد و به فراگیرى علوم باطن پرداخت.

سپس به بدخشان رفت و در ملازمت میرزا عسكرى برادر همایون پادشاه درآمد. بعد به هند رفت و در آنجا از مریدان سید محمدشاه جهانگیر هاشمى كرمانى صاحب «مظهر آثار» شد و از بزرگان سلسله ‌ى نعمت‌ اللهى گردید و سرانجام به دربار اكبر شاه رفت.

مدتى در بنارس و آگره نیز اقامت داشت. به آورده‌ ى «ریحانة الادب»، از تذكره ‌ى «علماى هند»، وى در علم تفسیر، هیئت، كلام و تصوف دست داشت. كاهى در فن موسیقى و نقاشى نیز ماهر و در قطاعى و تذهیب كم نظیر و استاد بود، آن‌گونه كه قاطعى هروى از شاگردان او به حساب مى‌آید. مرگ وى در آگره روى داد.

از آثارش: مثنوى «گل نشان» یا «گل افشان» در جواب «بوستان» سعدى؛ منظومه‌اى در معما بر وزن «حدیقه» سنایى؛ دیوان شعر به نام «رفیع الدرجات».

منابع

• انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج 5، ص 25.